Po wizycie w Oslo. Wywiad z Ministrem Spraw Zagranicznych Jackiem Czaputowiczem

Obraz

„Jednym z celów mojej wizyty w Oslo było podkreślenie wagi, jaką Polska przywiązuje do sytuacji i problemów Polaków żyjących w tym kraju oraz podkreślenie zaangażowania w obronę interesów obywateli polskich. Poprawa współpracy z Norwegią w zakresie ochrony polskich małoletnich obywateli oraz usprawnienie współpracy konsularnej w tym zakresie pozostaje jednym z priorytetowych celów Polski w naszych relacjach z tym państwem” - powiedział szef polskiego MSZ Jacek Czaputowicz w wywiadzie dla katolsk.no

8 maja przebywał z jednodniową oficjalną wizytą w Oslo minister spraw zagranicznych Jacek Czapututowicz. W programie wizyty znalazły się: spotkanie z norweską minister spraw zagranicznych Ine Eriksen Søreide, wizyta w NUPI (Norweskim instytucie polityki zagranicznej), złożenie kwiatów na grobie polskich lotników w Oslo oraz spotkanie z przedstawicielami  Polonii w Ambasadzie RP.

Tekst i zdjęcia: Marta Tomczyk-Maryon

– Co było tematem rozmów pana ministra z panią minister Søreide? Jakie tematy w stosunkach polsko-norweskich wymagały omówienia na szczeblu ministerialnym? I czy pojawiły się tu jakieś nowe kwestie, których nie było przed rokiem 2019?

– W ramach konsultacji dwustronnych omówiliśmy stan i perspektywy rozwoju relacji Warszawy i Oslo. Szczególne znaczenie w stosunkach polsko-norweskich ma współpraca w obszarze energii. Realizacja gazociągu Baltic Pipe i połączenie z norweskim szelfem stwarza istotne perspektywy umocnienia partnerstwa polsko- norweskiego i wprowadzenia relacji dwustronnych na wyższy poziom.

Norwegia jest dla Polski jednym z najistotniejszych partnerów w dziedzinie bezpieczeństwa. Podobnie oceniamy zagrożenia ze strony Rosji. Łączy nas też poparcie dla rozbudowy obecności wojskowej na sojuszniczych flankach oraz zaangażowanie w konkretne projekty wzmacniające zdolności NATO. Nowym polem do współpracy i wymiany informacji może okazać się amerykańska obecność wojskowa w obu państwach. Rozmawialiśmy też o polityce bezpieczeństwa w aspekcie współpracy w ramach NATO i relacji transatlantyckich, polityce wschodniej, sprawach europejskich.

Ważnym filarem polsko-norweskich relacji jest współpraca w dziedzinie obronności. Nasz dialog na ten temat w ostatnich latach stał się bardzo intensywny, przebiega on na różnych poziomach. Szczególną wagę przywiązujemy do cyklicznych konsultacji strategicznych w formule tzw. małej kwadrygi na poziomie wiceministrów MSZ i MON.

Rozmawialiśmy również o współpracy przy wdrażaniu Funduszy Norweskich i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Projekty związane z wykorzystaniem tych funduszy objęły takie dziedziny jak: ochrona środowiska, przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, przyjazny środowisku rozwój przemysłu, zdrowie publiczne, badania, edukacja, dziedzictwo kulturowe, wymiar sprawiedliwości i dialog społeczny.

Nie zapominajmy też o licznej Polonii w Norwegii. Jednym z celów mojej wizyty w Oslo było podkreślenie wagi, jaką Polska przywiązuje do sytuacji i problemów Polaków żyjących w tym kraju oraz podkreślenie zaangażowania w obronę interesów obywateli polskich. Poprawa współpracy z Norwegią w zakresie ochrony polskich małoletnich obywateli oraz usprawnienie współpracy konsularnej w tym zakresie pozostaje jednym z priorytetowych celów Polski w naszych relacjach z tym państwem.

Obraz

 Rozmowy i spotkanie z przedstawicielami Polonii w Norwegii

– Jednym z punktów programu podczas krótkiej wizyty pana ministra w Norwegii było właśnie spotkanie z miejscową Polonią. Czy było to tylko spotkanie kurtuazyjne, czy też wydarzenie, które pokazuje pewien kierunek polityki obecnego rządu?

– Współpraca ze środowiskiem Polonii i organizacjami polonijnymi jest jednym z priorytetów polityki zagranicznej polskiego rządu. Spotkania z Polonią służą lepszemu rozumieniu problemów i zademonstrowaniu naszego poparcia.  Ministerstwo Spraw Zagranicznych koordynuje strategię polskiego rządu na rzecz współpracy z polską społecznością mieszkającą poza Polską. Resort, którym kieruję, wspiera oraz docenia działalność polskich organizacji polonijnych, szczególnie w zakresie promowania nauki języka polskiego i polskiej kultury, a także ochrony dobrego imienia Polski i jej obywateli.

Podczas mojej wizyty w Oslo odwiedziłem również cmentarz Vestre Gravlund, gdzie złożyłem wieniec na grobie polskich lotników i cichociemnych, którzy zginęli w locie samolotu Halifax 30 października 1942 r. koło Egersundu. W mogile tej spoczywają również obywatele Rzeczypospolitej, którzy trafili do okupowanej Norwegii w czasie wojny bądź jako jeńcy wojenni kampanii 1939 roku i Armii Krajowej, bądź też jako robotnicy przymusowi. Cieszę się, że w tej uroczystości towarzyszyli mi przedstawiciele Polonii i polscy harcerze.

– W wygłoszonym w połowie marca w Sejmie exposé o priorytetach polskiej polityki zagranicznej w 2019 roku, pan minister podkreślił m.in. ochronę Polaków za granicą. Czy Polacy mieszkający w Norwegii potrzebują wsparcia? Jeśli tak, to w jakich obszarach?

– Udzielanie obywatelom polskim pomocy konsularnej należy do priorytetowych zadań służby konsularnej. Z uwagi na nadzwyczaj delikatną i dotykającą wrażliwych sfer życia osobistego materię, jest to jedno z największych wyzwań, z jakimi każdego dnia stykają się konsulowie. Zasady i zakres udzielanej pomocy określają przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. - Prawo konsularne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2141).

Na pomoc konsula może liczyć każdy obywatel, który podczas pobytu za granicą znalazł się w nagłej sytuacji losowej, na przykład trafił do więzienia czy szpitala, bądź też nie ma środków finansowych na opłacenie kosztów powrotu do Polski. Pomoc konsularna udzielana jest na wniosek obywatela polskiego, w niezbędnym zakresie i z zastosowaniem środków koniecznych do ochrony istotnych praw i interesów obywatela polskiego.

Polska służba konsularna podejmuje działania w celu udzielenia niezbędnego wsparcia polskim obywatelom przebywającym w Norwegii. Wiele spraw, z którymi zgłaszają się Polacy do konsula w Oslo, dotyczy opieki nad małoletnimi dziećmi. Ochrona interesów małoletnich, tak jak już wspomniałem wcześniej, w szczególności, gdy zachodzi potrzeba ustanowienia nad nimi opieki lub kurateli - jest jedną z funkcji konsularnych.

Obraz

Złożenie kwiatów na grobie polskich lotników na cmentarzu Venstre Gravlund w Oslo było ważnym punktem wizyty pana ministra Czaputowicza w Norwegii

– Zdecydowana reakcja i postępowanie polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w sprawie wydalenia pana konsula Sławomira Kowalskiego z Norwegii pokazały, że ministerstwo broni nie tylko polskich rodzin, ale również polskich dyplomatów. Czy sprawa konsula Kowalskiego wpłynęła w zasadniczy sposób na stosunki dyplomatyczne między Polską a Norwegią?

– Wśród najlepszych partnerów zdarzają się nieporozumienia. Wytłumaczyliśmy jednak stronie norweskiej jak ważne dla Polski są sprawy naszych rodaków mieszkających za granicą, a także prawa ich i ich dzieci. W tym celu zorganizowaliśmy również w marcu br. wizytę studyjną pracowników norweskich urzędów ds. ochrony dzieci, podczas której zapoznaliśmy Norwegów z polskim systemem ochrony dzieci i systemem pieczy nad małoletnimi. Wierzę, że tego typu projekty przyczynią się do polepszenia komunikacji urzędów norweskich z polskimi służbami konsularnymi oraz złagodzenia ewentualnych sytuacji konfliktowych wokół przypadków umieszczania małoletnich obywateli polskich w rodzinach zastępczych.

Odbieramy pozytywne reakcje strony norweskiej przy okazji tej wizyty. Mamy nadzieję, że dialog w tej sprawie będzie kontynuowany w interesie polskich rodzin, które jako swój drugi dom wybrały Norwegię.

Przeczytaj więcej o wizycie ministra Jacka Czaputowicza w Oslo

Les saken på norsk